YILDIRIMDAN KORUNMA SİSTEMLERİ
1- Kontrol
Bütün yıldırımdan korunma sistemleri; montaj sırasında, tamamlanmasından sonra ve tadil veya tevsiden sonra tecrübeli personel tarafından ve bu standarda uygunluk bakımından gözle kontrol edilmelidir. Gözle yapılan kontrol, tercihan 12 ayı aşmayan sabit aralıklar ile tekrarlanmalıdır.
Ayrıca, bütün iletkenlerin, kuşaklamaların ek yerlerinin ve toprak elektrodlarının (referans elektrod dahil) mekanik durumu kontrol edilmeli ve tespitler kaydedilmelidir. Herhangi bir sebeple, örnek olarak şantiyedeki diğer işler sırasında tesisatın bazı bölümleri geçici olarak kontrol edilemiyorsa bu da kaydedilmelidir.
Yıldırımdan korunma sisteminin periyodik kontrolları sırasında, sonradan eklenen hizmet tesislerinin kuşaklamalarının, bu standarttaki kurallara uygunlukları doğrulanmalıdır.
2- Muayene
Tesisatın veya üzerinden yapılan herhangi bir değişikliğin tamamlanmasında, aşağıdaki ölçmeler ve/veya doğrulamalar yapılmalı ve alınan sonuçlar yıldırımdan korunma sisteminin işletme defterine yazılmalıdır.
a) Toprak bağlantı sisteminin ve her bir toprak elektrodunun toprağa geçiş direnci.
b) İletkenler, kuşaklamalar ve ek yerlerinin gözle kontrol sonuçları veya ölçülen elektrik bakımından devamlılıkları.
Yıldırımdan korunma sisteminin toprağa geçiş direnci 10 ohm'u aşıyorsa, kayaya yaslanan yapılar hariç, bu değer düşürülmelidir. Geçiş direnci 10 ohm'un altında, ancak daha önceki tesbitlerden dikkati çekecek kadar büyük ise, bunun sebebi araştırılmalı ve gerekli çözüm tedbirleri alınmalıdır.
Muayeneler tercihan 12 ayı geçmeyen sabit aralıklar ile tekrarlanmalıdır.
Not:
1- Muayenelerin yapıldığı mevsimin değişmesi için 12 aydan biraz kısa bir aralığın seçilmesi faydalı olabilir.
2- Korunma topraklamasının sistemden ayrılmasından önce, "gerilimli" olup olmadığı hassas bir gerilim deney cihazı ile kontrol edilmelidir.
3- Kayıtlar
Aşağıdaki kayıtlar, tesisatın işler durumda olmasından sorumlu kişide veya işyerinde bulundurulmalıdır.
- Yıldırımdan korunma sisteminin bütün bölümlerinin yapısını, boyutlarını, malzemesini ve yerini gösteren ölçekli planlar,
- Toprağın ve herhangi özel topraklama düzenlemesinin yapı özelliği,
- Toprak elektrodlarının (referans elektrod dahil) tip ve yerleri,
- muayene şartları ve alınan sonuçlar,
- Sistemde yapılan tadiller ilaveler ve tamirler,
- Tesisatın işler durumda olmasından sorumlu kişinin adı.
Bunların dışında, yapının elektrik tesisatının başlangıç yerine; üzerinde aşağıdaki yazılar bulunan bir levha asılmalıdır:
"Bu yapı TS 622'ye uygun yıldırımdan korunma sistemi ile donatılmıştır. Diğer hizmet tesislerinin kuşaklamalarının ve ana eşpotansiyel kuşaklamanın bu standarda uygun olarak durumları korunmalıdır".
4- Bakım
Yıldırımdan koruma sisteminin güvenilir bakımı için ana şartlardan biri muntazam kontrollar yapılmasıdır. Bu kontrollar sırasında görülen bütün aksaklıklar gecikmeden giderilmelidir.
Aşağıdaki hususlarda özel dikkat gösterilmelidir.
- Topraklama,
- Korozyonun varlığı veya korozyonu başlatan muhtemel şartlar,
-Yıldırımdan korunma sistemini etkileyen yapıdaki tadiller veya ilaveler (örnek olarak yapının kullanma biçiminin değişmesi, vinç raylarının montajı radyo veya televizyon anteni takılması gibi).