Doğalgaz Elektrik Üretiminde Motor Tip Jeneratörler mi yoksa Gaz Türbinleri mi kullanılmalı?
Elektrik üretiminde şu anda en hızlı geri dönüşü olan sistemnler Doğalgazdan elektrik üreten motor ve gaz türbinleridir.
Elektrik üretiminde şu anda en hızlı geri dönüşü olan yakıt doğalgazdır. Hidroelektrik ( HES), Rüzgar Türbinleri (RES) ve Güneş Enerjisi (GES) , elektrik üretiminde yakıt maliyeti olmayan sistemler olmasına rağmen kurulum maliyetlerinin ve lisans bedellerinin yüksekliği nedeniyle yatırımın geri dönüşü uzun olduğundan zor bir yatırım şeklidir. Fosil yakıtlar Benzin ve Fuel Oil ise pahalı ve çevresel etkilerinin fazlalığı nedeniyle tercih edilmezken ülkemizde ki üretilen elektriğin büyük bölümünü karşılayan doğal gaz yakıtlı elektrik santralleri veya jeneratörleri en uygun yatırım olarak karşımıza çıkıyor ve kullanılıyor. Doğalgazdan elektrik üretimi yapmak isteyince karşımıza 2 alternatif jeneratör çıkıyor.
1. Gaz motorlarıyla çalışan Jeneratörler
2. Gaz Türbinleriyle çalışan Jeneratörler
Genelde ülkemizdeki büyük santrallerin tamamı Gaz Türbini kullanan kombine çevrim santralleridir ve bunu zaten tartışmıyoruz. Bizim burada incelediğimiz konu 500 kw-10 MW aralığındaki elektrik üretmek isteyen firmalar veya yatırımcılardır. Gaz Türbini ve Gaz motorları arasındaki karşılaştırma aşağıdadır.
| Gaz Türbinleri |
Gaz Motorları |
| Elektriksek verimleri düşüktür (%30-35) |
Elektriksel verimleri yüksektir (%40-50) |
| Isıl verimleri yüksektir. Yüksek buhar üretimi kapasitesine sahiptir. Bu nedenle buhar ihtiyacı olan işletmeler için çok uygundur. |
Isıl verimleri düşüktür. Buhar üretimi gaz türbinleri kadar yüksek değildir. MW başına 1 ton civarında buhar üretilebilir. |
| Fiyatları Yüksektir |
Fiyatları Gaz Türbinlerine göre daha uygundur. |
| Kurulumu ve işletmesi için çok ileri düzeyde teknik servise ihtiyaç duyarlar |
Kurulumu ve işletmesi nispeten daha kolaydır. Sonuçta birldiğimiz motordur ve teknik yönden diğer motorlardan daha farklı değildir. |
| Bakım maliyeti daha azdır. Periyodik bakıma motorlar kadar sık aralıkta ihtiyaç duymazlar. |
Bütün motorlar gibi sık aralıklarla bakıma ihtiyaç duyarlar. |
| Teslim süreleri uzundur. |
Teslim süreleri çok kısadır. |
Yukarıdaki tablodan da görüldüğü gibi her iki sisteminde kendine göre avantajları dezavantajları mevcut. Yatırımın kısa sürede geri dönmesi isteniyorsa ki bu 1.5-2 yıl aralığında dır ve çok yüksek ısı-buhar ihtiyacı olmayacaksa gaz motorlu jeneratörler tercih edilmelidir.
Gaz türbinleri elektriksel verim olarak %30-35 arasında gaz motorlarına göre nispeten düşük olsada yüksek ısıl verimleri ile yüksek kapasite de buhar üreterek bu dezavantajlarını avantaja çevirebilirler. Eğer bir işletme de yüksek buhar ihtiyacı mevcutsa gaz türbini kullanmak büyük avantaj sağlar. Yüksek buhar ihtiyacı olmasa da gaz türbininden çıkan ısı değerlendirilerek elde edilen buhardan yararlanılarak jeneratörün arkasında eklenecek bir buhar türbini ile yaklaşık Türbin gücünün yarısı kadar enerji elde edilebilir, tabiki bu enerjiyi üretirken ekstra bir yakıt kullanılmayacağından elektriksel verim artacak veya başka bir deiyişle elektrik üretim maliyeti düşecektir.
Kendi elektriğini üretmek fabrikalar için elektrin girdi maliyetini düşürmenin dışında şebekedeki elektrik kesintilerinden etkilenmemesinide sağlayarak büyük bir avantaj oluşturur.
