Aydınlatmada ve Elektrikli Cihazlarda Enerji Verimliliği

     Ülkemizde tüketilen toplam elektrik enerjisi içinde aydınlatmanın payı %20 civarındadır. Aydınlatmada verimliliğin sağlanması ile hem görsel, hem bütçesel rahatlama sağlanacaktır. Aydınlatmada enerji tasarrufu, görsel konfordan ödün vermeden, gerekli en az aydınlık şiddetlerinin sağlanması ile elde edilir. Bunun için öncelikle düşük verimli ışık kaynakları yerine yüksek verimli ışık kaynakları kullanılmalıdır. Örneğin klasik bir ampulü az enerji kullanan bir ampulle değiştirmek enerji tüketimini % 80 civarında azaltabilmektedir.

Aydınlatmada enerji tasarrufu için evlerde alınabilecek önlemleri şöyle sıralayabiliriz:

• Öncelikle doğal günışığından faydalanın. Mobilyalarınızı günışığının içeri girişini kolaylaştıracak şekilde yerleştirin. Duvarlarınızı açık renge boyayın. 
• Aydınlık seviyelerini düşürün. İhtiyaç olmadan ışıklarınızı yakmayın. Tavandan aydınlatma yerine, daha küçük ve çalışma mekânını aydınlatan tasarımları tercih edin. 
• %80 daha verimli olan kompakt flüoresan lambaları kullanın. 100 W’lık bir akkor flamanlı lamba yerine 25 W’lık kompakt flüoresan lamba kullanılabilir.
• En çok kullanılan mekânlardaki ampulleri enerji verimli ampuller ile değiştirin. 
• Tasarımın müsait olduğu mekânlar için tüp flüoresan lambaları tercih edin. 
• Odadan çıkarken ışıkları kapatın. 
• Lambalarınız temiz tutun; kirli, tozlu lambalar %25 daha fazla enerji tüketirler.

     Konutların ortalama elektrik faturalarında açık ara ile en önemli artış kalemini oluşturan büro ekipmanları da % 50’den fazla enerji tasarrufu potansiyeli oluşturan ürün grubu içerisinde yer almaktadır. Evlerde tüketilen enerjinin yaklaşık %10-15’i kullanılmadığı halde prizde takılı kalan cihazlar tarafından tüketilmektedir. 2000 yılında Avrupa Birliği üyesi 15 ülkede evlerde stand-by sebebiyle tüketilen enerjinin 94 milyar kWh olduğu saptanmıştır. Bu değer 12 adet büyük nükleer santral veya termik santral üretimine eşdeğerdir. Bir sonraki 10 yılda bu değerin ikiye katlanacağı öngörülmektedir.

Evlerde, ofislerde kullanılan elektronik cihazların kullandığı enerjiyi en aza indirmek için alınacak önlemler şunlardır:

          • En basit, en kolay yol cihazın fişini prizden çekin. Cep telefonun şarj cihazını fişten çekin, sadece telefonlarınızı şarj edeceğiniz zaman prize takın. 
          • Açma-kapama butonu bulunan çoklu priz kullanın. Böylece tek bir dokunuşla tüm cihazları kapatabilirsiniz. 
          • Yeni elektronik cihazlar satın alırken enerji verimli A sınıfı cihazları alın. 
          • Bilgisayar ve monitörünüzde enerji yönetim özelliklerini aktif kılın. Enerji tasarruflu kullanın.

Ev Aletlerinde Enerji Verimliliği 

     Evlerimizde kullandığımız elektrikli ev aletleri istenilen hizmet ve konfor seviyesini etkilemeksizin daha az enerji ile kullanılabilir. Verimli ev aletlerini kullanarak elektrik faturalarında azalma sağlanabilir. Verimli aletlerin fiyatları benzer modellerinden pahalı olabilir. Bununla birlikte verimli aletlerin satın alınması esnasında ödenen fiyat farkı daha sonra elektrik faturalarındaki düşüş ile kullanıcıya geri ödenir. 

• Kullanacağınız ev aletlerini satın alırken sadece fiyat olarak değil, enerji tasarrufu açısından da karşılaştırın. Enerji verimliliği yüksek bir cihaza yapacağınız yatırım maliyeti daha fazla olmakla birlikte, cihazın 10–15 yıllık kullanım ömrü boyunca sağlayacağı enerji tasarrufu ödediğiniz parayı size geri kazandırır. Cihaz alırken “A” ve “A +” işaretli olanlarının en verimli olanlar olduğunu hatırlayınız. Yüksek verimli ve çok düşük verimli cihazlar arasında % 60’ın üzerinde enerji tüketim farkı vardır.
• Kullanmadığınız zamanlarda DVD oynatıcı, radyo, televizyon, bilgisayar gibi elektrikli cihazlarınızı düğmesinden kapatın. 
• Elektrikli cihazlarınızı, kullanma kılavuzlarında yazılı talimatlar doğrultusunda ve uygun ortamlarda kullanın. Uygun kullanım, cihazın enerji tüketimini azaltacağı gibi ömrünü de arttırır. 
• Elektrikli cihazlarınızı üretildikleri amaç doğrultusunda kullanın. Örneğin; ekmeği fırında kızartmanız, ekmek kızartma makinesinde kızartmanızdan en az üç kat daha fazla enerji harcamanıza neden olur.

Buzdolabı 

• Buzdolabınızı mutfağın en soğuk yerine, ocak ve radyatörden uzağa yerleştirin. Böylece buzdolabınız %15 daha az enerji tüketir. 
• Dolabın çevresinde havanın yeterince hareket edebileceği 10 cm boşluk bırakılmalıdır. Dolap etrafında dolaşan hava soğumadıkça tüketim 2-3 kat artacaktır. 
• Buzdolabı +5 oC ve derin dondurucu -18 oC de tutmak gereklidir. Daha düşük değerler enerji israfı anlamına gelir. 
• Dolaba konacak yiyecekleri oda sıcaklığına kadar soğuttuktan sonra koyunuz. Sıcak konulan yiyecekler daha fazla enerji tüketimine sebep olurlar. 
• Buzdolabı ve derin dondurucu kapaklarının hava sızdırmaz olması gerekir. Sızdırmazlık kontrolü için temiz bir kâğıdı contaların arasına sıkıştırarak kapağı kapatın. Kapak kapalıyken kâğıdı kolayca çekebiliyorsanız, buzdolabı hava alıyor demektir. Contaların değiştirilmesi gerekir. 
• Buzluktan çıkartılan yiyecekleri dolapta çözdürün. Böylece soğumaya yardımcı olacağınız için dolabınız daha az enerji tüketir. 
• Dolaba koyduğunuz sulu yiyeceklerin ağzını sıkıca kapatın. Ağzı açık bırakılan kaplar nedeniyle dolapta nem oranı artar ve dolap bu nemi alabilmek için daha fazla enerji tüketir. 
• Buzdolabının kapağını sık sık açmayınız. Daha fazla enerji tüketimine sebep olursunuz.

Ocak ve Fırın 

• Fanlı fırınlarda ısıtılmış hava sürekli fırın içinde dolaşacağı için pişirme süresi ve pişirmek için gereken sıcaklık azalır. Ortalama %20 daha az enerji harcanır.(Pişirme süresi 10-15 dakika, ısıtma 2-3 dakika ) 
• Pişireceğiniz malzeme boyutuna göre pişirme cihazınızı seçin. Bir tostu bir fırında pişirmeyin. 
• Ocağın altındaki alevin büyüklüğü tencere altının büyüklüğünü aşmamalıdır. Büyük bir ateşe küçük bir tencere koyarsanız, enerji israfına sebep olursunuz. 
• Altı düz olan tencere ve tava kullanın. Altı eğri olan kaplar %50 daha fazla enerji tüketirler. 
• Yüksek iletkenlik değerine sahip malzeme kullanın. Fırında cam veya seramik kaplar kullanırsanız, metal kaplara göre daha iyi sonuç alırsınız. Cam ve seramik kaplarda diğerlerine göre 15 derece daha düşük sıcaklıklarda pişirme yapabilirsiniz. Cam ve seramik kaplar metal kaplara göre ısıyı daha uzun süre korurlar. 
• Altı kirlenmiş tencere ve tavalar ısıyı emerler, pişirme verimini azaltır. Pişirme kaplarınızın altını temiz ve parlak tutun. 
• Fırında pişirme yaparken pişme süresi dolmadan fırın kapağını açarsanız %20 oranında enerji kaybına sebep olursunuz. 
• Pişmekte olan yiyecekler kaynar kaynamaz ocağın altını en kısık ayara getirin. Yüksek ateş pişirmeyi hızlandırmaz, sadece enerji kaybına sebep olur. 
• Düdüklü tencere ile yemeklerinizi daha kısa sürede, daha az enerji tüketerek pişirebilirsiniz. 
• Ocakta yemek pişirmek, fırında pişirmekten daha ekonomiktir. 
• Çay demlerken, kaç kişilik çay hazırlıyorsanız, çaydanlığınızda o kadar su kaynatın. 
• Çok gerekli değilse, fırında ön ısıtma yapmayın.

Çamaşır Makinesi 

• Satın alırken çamaşır makinesi kapasitesini genellikle kullandığınız aralıkta seçin. Örneğin piyasaya yeni çıkan 10 kg kapasiteli makineler A sınıfı olsalar bile, birkaç kişilik küçük aileler ve çok sık çamaşır yıkama ihtiyacı olan aileler için uygun değildir.
• Çamaşır makinenizi her zaman tam kapasitede çalıştırın. Ancak kapasitesinin üstünde çalışmasına zorlamayın. Eğer makinenize az miktarda çamaşır koyuyorsanız, daha az su almasını sağlayacak programı seçin.
• Çok kirli ve lekeli çamaşırları önceden ıslatın. Bu durumda çamaşır makinesine daha az iş bırakıp tek yıkama ile çamaşırlarınızı temizlersiniz.
• Çamaşır makinenize, el kitabında önerilenden daha fazla ve aşırı köpüren deterjan koymayın. Düşük sıcaklıkta yıkama yapabileceğiniz deterjanları tercih edin.
• Çamaşır kurutma makineleri enerji tüketimi yüksek cihazlardır. Çamaşırınızı asarak kurutunuz.

Ütü 

• Ütüler evlerde enerji tüketim kapasitesi en yüksek cihazlardandır. Ütü kapasiteleri 2200 W’a kadar çıkmıştır.
• Ütü kullanırken fişi işiniz bitmeden çekerseniz, mevcut ısıyı bir süre daha kullanabilirsiniz.
• Çamaşırlarınızı kuruturken çok fazla kırıştırmayın.
• Çamaşırlarınızı nemli iken ütüleyin.