Gerilim altında olmayan bütün tesisat kısımlarının, uygun iletkenlerle toprak kitlesi içerisine yerleştirilmiş bir iletken cisme (elektrot) bağlanmasıdır. Topraklama sayesinde cihaz üzerindeki kaçak akımlar ve statik elektrik toprağa akacaktır böylece canlıların can güvenliğini sağlanacak ve cihazların zarar görmesini önlenecektir.
1. Jeneratör ve Trafoların Nötr Noktaları
2. Çeşitli Kesiciler , Dağıtım Hücre ve Panoları
3. Parafudr ve İzalatör Altlıkları
4. Paratoner Tesisleri
5. Şalt yada Tarafo Merkezlerindeki Tüm Boru Şebekeleri
6. Telefon Santralleri
7. Anten Tesisleri
8. Sıvı ve Yüksek Gaz Bulunan Tanklar ve Bunların Metal Aksamları
9. Yüksek Bacalar ve Kablo Taşıma Sistemleri
10. UPS (Kesintisiz Güç Kaynağı) ‘ ler
11. Bilgisayarlar
12. Dış cephe kablaması metal kısmı
13. Aydınlatma armatürleri metal bağlantı kutuları
14. ATM ‘ ler topraklanmaktadır. Sayılan bu elemanların topraklanmasında gerekli norm ve şartnamelere uyulması bir zorunluluktur.
Topraklama Çeşitleri
Başlıca 4 çeşittir,
Bunlar; Koruma, işletme, fonksiyon ve yıldırım.
Koruma Topraklaması
İnsanları ve canlıları tehlikeli dokunma gerilimlerine karşı korumak için cihazların gerilim altında olmayan metal kısımlarının topraklanmasıdır. Akaryakıt tankları – benzin pompaları – jeneratörler – yürüyen merdivenler – asansör rayları – evdeki kullanma aygıtları – panolar – tablolar – havai hat şebekelerinde demir direkler – parafudurlar – iş yerlerindeki her çeşit elektrik motorlarıyla çalışan makinalar – aygıtlar, fabrika ve tesis etrafını çevreliyen metal tel çitler.
İşletme Topraklaması
Bir işyeri veya fabrikanın enerjisini sağlamak için çalışan trafonun veya alternatörün yıldız noktalarının topraklanmasıdır. Jeneratörlerde, trafolarda uygulanır.
Fonksiyon topraklaması
Bir işletim tesisinin veya bir işletme elemanının istenen fonksiyonu yerine getirmesi için yapılan topraklama. Yıldırım etkilerine karşı koruma, raylı sistem topraklaması, zayıf akım cihazlarının topraklanması.
Yıldırıma Karşı Topraklama
Yıldırım düşmesi sonucunda işletme gereği gerilim altında bulunan iletkenlere atlamaları(geri atlamalar)geniş ölçüde önlemek için işletme akım devresine ilişkin olmayan iletken bölümlerin topraklanmasıdır. Yıldırım topraklaması sistemine paratöner de denilmektedir. Paratöner sisteminde yakalama çubuğu vardır ve bu çubuk binaların en üst noktasına monte edilir, bu çubuğa toprak iletkeni bağlanır ve bağlanan iletken topra içindeki elektrota tutturulur.
Toprak hattı şudur:
Dağıtım şebekelerini besleyen güç trafoları yıldız bağlanarak yıldız noktaları oluşturulur. Bu yıldız noktasından hem nötr ucu çıkar, hem de topraklama levhası ile topraklanır.
Binaya genellikle 4 tane elektrik kablosu girer. Bu kablolardan 3 tanesi faz’dır. Yani üzerinde elektrik vardır. Bir tanesi ise nötr’dür. Bu sisteme tri-faze denir.
Bu üç faz hattı binaya eşit bir şekilde dağıtılır. Yani binanın girişindeki ana elektrik kutusuna gelen bu 3 faz hattının her biri ayrı bir kata veya katlara dağıtılır. Nötr hattı ise tek bir tanedir ve tüm katlara gider.
Evlerde Elektrik şebekesinde ise üç kablo vardır.
1-Nötr Kablosu
2-Faz kablosu
3-Toprak kablosu
Binaya 3 faz ve bir nötr girer demiştik. Binanın elektrik sistemini döşeyen elektrikçi binanın dışında(bahçeye mesela) toprağa belirli bir büyüklükte bir bakır çubuk veya bakır levha çakar/gömer. Bu bakır çubuğa bağlı bir kabloyu binanın girişindeki faz ve nötr’ün binaya ilk
girdiği ana elektrik kutusuna kadar getirir. Bu noktadan itibaren, tüm binaya, tüm dairelere bir faz, bir nötr ve bir de toprak hattı gider. Topraklı prizlerde ortadaki iki delik faz ve nötr’e bağlı iken, dış taraftaki metal çıkıntılar da toprak hattına bağlanır.
